GBS hastalığı nedir, neden olur?

Guillain-Barré Sendromu (GBS), sinir sistemini etkileyen nadir görülen bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla sinir hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkar. Bu durum, kas güçsüzlüğüne, uyuşmaya ve hatta felce yol açabilir. GBS, her yaşta görülebilse de, yetişkinlerde ve yaşlılarda daha sık rastlanır. Erken teşhis ve tedavi ile çoğu hasta iyileşebilir, ancak bazı durumlarda kalıcı hasarlar bırakabilir.

GBS Hastalığının Nedenleri

GBS'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, vakaların çoğunda enfeksiyonlar tetikleyici rol oynar. Özellikle Campylobacter jejuni bakterisinin neden olduğu mide-bağırsak enfeksiyonları, GBS ile ilişkilendirilmiştir. Bunun yanı sıra, grip, sitomegalovirüs (CMV), Epstein-Barr virüsü (EBV) ve Zika virüsü gibi diğer enfeksiyonlar da GBS'ye yol açabilir.

Enfeksiyonlar dışında, nadiren cerrahi operasyonlar, aşılar ve travmalar da GBS'yi tetikleyebilir. Ancak, aşıların GBS'ye neden olma riski oldukça düşüktür ve aşılama genellikle enfeksiyon riskine kıyasla daha güvenlidir. GBS'nin nedenleri karmaşık ve çok faktörlü olabilir, bu nedenle her vakada kesin bir neden belirlemek mümkün olmayabilir.

GBS Hastalığının Belirtileri

GBS'nin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak genellikle her iki tarafta da simetrik olarak ilerleyen kas güçsüzlüğü ve uyuşma ile başlar. Bu belirtiler genellikle bacaklarda başlar ve yukarı doğru, kollara ve hatta yüz kaslarına doğru yayılabilir. Diğer yaygın belirtiler şunlardır:

• Yürüme güçlüğü
• Koordinasyon kaybı
• Çift görme veya görme bulanıklığı
• Yüz kaslarında zayıflık
• Konuşma ve yutma güçlüğü
• Şiddetli ağrı (özellikle sırt ağrısı)
• Kalp atış hızında veya kan basıncında değişiklikler
• Solunum güçlüğü (ciddi vakalarda)

GBS belirtileri hızla ilerleyebilir ve birkaç gün veya hafta içinde en şiddetli haline ulaşabilir. Bu nedenle, belirtilerin fark edilmesi ve erken tıbbi müdahale önemlidir. Özellikle solunum güçlüğü gibi ciddi belirtiler ortaya çıkarsa, derhal acil servise başvurulmalıdır.

GBS Hastalığının Tedavisi

GBS'nin tedavisi, bağışıklık sisteminin sinirlere zarar vermesini engellemeyi ve semptomları hafifletmeyi amaçlar. İki ana tedavi yöntemi şunlardır: Plazmaferez ve İntravenöz İmmünoglobulin (IVIg). Plazmaferez, kandan zararlı antikorların temizlenmesini sağlarken, IVIg ise sağlıklı antikorlar sağlayarak bağışıklık sisteminin dengelenmesine yardımcı olur.

Tedavinin yanı sıra, hastaların destekleyici bakıma da ihtiyacı vardır. Fizyoterapi, kas gücünü ve hareket kabiliyetini geri kazanmaya yardımcı olurken, solunum desteği (ventilatör) solunum güçlüğü çeken hastalara yardımcı olabilir. Ağrı yönetimi ve diğer semptomların kontrolü de tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile çoğu GBS hastası iyileşebilir ve normal yaşamlarına dönebilir.

Guillain-Barré Sendromu, erken teşhis ve tedavi ile yönetilebilen ciddi bir hastalıktır. Eğer sizde veya bir yakınınızda GBS belirtileri varsa, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önemlidir. Unutmayın, erken müdahale hayat kurtarır ve kalıcı hasarları önleyebilir.