Osmanlı dış borçları ne kadar?

06.03.2025 0 görüntülenme

Osmanlı İmparatorluğu, 19. yüzyılın ortalarından itibaren artan mali sıkıntılarla karşı karşıya kaldı. Bu durum, imparatorluğun dış borç alma yoluna gitmesine neden oldu. Peki, Osmanlı dış borçları tam olarak ne kadar birikmişti ve bu borçlar imparatorluğu nasıl etkilemişti?

Osmanlı'nın İlk Dış Borcu ve Nedenleri

Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk dış borcu, 1854 yılında Kırım Savaşı sırasında alındı. Bu borcun temel amacı, savaş masraflarını karşılamaktı. Ancak, sonraki yıllarda da borçlanma devam etti. Bunun başlıca nedenleri arasında; artan askeri harcamalar, lüks tüketim, altyapı projeleri ve vergi toplama sistemindeki yetersizlikler yer alıyordu. Osmanlı, Avrupa'daki büyük güçlerle rekabet edebilmek için batılılaşma çabalarına girişmiş ve bu da mali yükü artırmıştı.

İlk başlarda borçlar düşük faiz oranlarıyla alınsa da, zamanla bu oranlar yükseldi ve borçların geri ödenmesi zorlaştı. Osmanlı, borçları ödemek için yeni borçlar almak zorunda kaldı ve bu durum, bir tür kısır döngüye yol açtı.

Düyun-u Umumiye İdaresi'nin Kurulması

1875 yılına gelindiğinde, Osmanlı İmparatorluğu borçlarını ödeyemez duruma geldi ve iflasını açıkladı. Bu durum üzerine, 1881 yılında alacaklı devletler tarafından Düyun-u Umumiye (Osmanlı Genel Borçları İdaresi) kuruldu. Bu idare, Osmanlı İmparatorluğu'nun gelir kaynaklarının önemli bir kısmına el koyarak borçların tahsilini sağlamaya başladı. Düyun-u Umumiye, Osmanlı ekonomisi üzerinde büyük bir etki yaratmış ve imparatorluğun mali bağımsızlığını önemli ölçüde kısıtlamıştı.

Osmanlı Dış Borçlarının Miktarı

Osmanlı İmparatorluğu'nun aldığı toplam dış borç miktarını kesin olarak belirlemek zordur. Ancak, Düyun-u Umumiye kayıtlarına göre, 1914 yılına kadar alınan borçların toplamı yaklaşık 130-160 milyon Osmanlı lirası civarındaydı. Bu miktar, o dönem için oldukça yüksek bir rakamdı ve Osmanlı ekonomisi üzerinde büyük bir yük oluşturuyordu. Osmanlı dış borçları, İmparatorluğun son dönemlerinde siyasi ve ekonomik bağımsızlığının kaybedilmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Özetle, Osmanlı İmparatorluğu'nun aldığı dış borçlar, imparatorluğun sonunu hazırlayan önemli faktörlerden biriydi. Kırım Savaşı ile başlayan borçlanma süreci, Düyun-u Umumiye'nin kurulmasıyla daha da karmaşık bir hale gelmiş ve imparatorluğun ekonomik bağımsızlığını kaybetmesine neden olmuştur.