Venedik, Lehistan, Avusturya, Osmanlı'ya karşı ne kurdu?

06.03.2025 0 görüntülenme

17. yüzyılın sonlarına doğru Avrupa, karmaşık siyasi ittifaklara ve büyük güçlerin amansız rekabetine sahne oluyordu. Bu rekabetin en önemli aktörlerinden biri de hiç şüphesiz Osmanlı İmparatorluğu'ydu. Gücünün zirvesindeyken Avrupa'nın içlerine kadar ilerleyen Osmanlı, Viyana kapılarına dayandığında kıtadaki dengeleri derinden sarsmıştı. İşte tam bu kritik dönemde, Venedik, Lehistan ve Avusturya, Osmanlı'ya karşı bir araya gelerek tarihin akışını değiştirecek bir ittifak kurdu.

Kutsal İttifak'ın Doğuşu

Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa üzerindeki baskısı, kıta devletlerini bir araya gelmeye zorluyordu. 1683'te II. Viyana Kuşatması, bu birleşme ihtiyacını adeta bir zorunluluğa dönüştürdü. Kuşatmanın başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından, Avusturya İmparatoru I. Leopold, Osmanlı'ya karşı geniş kapsamlı bir cephe oluşturmak için harekete geçti. Bu amaçla Papa XI. Innocentius'un da desteğini alarak diğer Avrupa güçleriyle diplomatik temaslara başladı.

Bu temaslar sonucunda, 1684 yılında Kutsal İttifak kuruldu. İttifakın temel amacı, Osmanlı İmparatorluğu'nu Avrupa'dan çıkarmak ve Hristiyan topraklarını geri almaktı. İttifakın kurucu üyeleri Avusturya, Lehistan ve Venedik Cumhuriyeti idi. Daha sonra Rus Çarlığı da bu ittifaka dahil olacaktı.

İttifakın Amaçları ve Stratejileri

Venedik, Kutsal İttifak'a katılmasında Adriyatik Denizi ve Doğu Akdeniz'deki ticari çıkarlarını koruma düşüncesi yatıyordu. Osmanlı donanması, Venedik ticaret gemileri için büyük bir tehdit oluşturuyordu ve bu tehdidi ortadan kaldırmak Venedik için hayati önem taşıyordu. Ayrıca, Venedik, Osmanlı Devleti'nin elinde bulunan Mora Yarımadası'nı geri almayı hedefliyordu.

Lehistan ise, Osmanlı tehdidini bertaraf etmek ve Podolya bölgesini geri almak istiyordu. Avusturya için ise Kutsal İttifak, Habsburg Hanedanı'nın Orta Avrupa'daki hakimiyetini pekiştirme ve Osmanlı İmparatorluğu'nun yayılmacı politikalarına karşı koyma fırsatı sunuyordu. İttifakın stratejisi, Osmanlı'yı farklı cephelerde baskı altına alarak gücünü dağıtmak ve toprak kayıplarına uğratmaktı. Bu strateji, uzun ve yıpratıcı savaşlara yol açsa da, sonunda Osmanlı'nın geri çekilmesine ve Avrupa'daki dengelerin değişmesine neden oldu.

Kutsal İttifak'ın Sonuçları

Kutsal İttifak savaşları, Osmanlı İmparatorluğu için bir dönüm noktası oldu. 1699'da imzalanan Karlofça Antlaşması ile Osmanlı, büyük toprak kayıpları yaşadı ve Avrupa'daki gücünü önemli ölçüde kaybetti. Venedik, Mora Yarımadası'nı geri alırken, Lehistan Podolya'yı ele geçirdi. Avusturya ise Macaristan ve Transilvanya'yı topraklarına kattı. Kutsal İttifak, Osmanlı İmparatorluğu'nun gerileme döneminin başlangıcı olarak kabul edilirken, Avrupa'da ise yeni bir güç dengesinin oluşmasına zemin hazırladı.