Helsinki Bildirgesi ne zaman?

06.03.2025 0 görüntülenme

Tıp etiği alanında bir kilometre taşı olan Helsinki Bildirgesi, insan denekler üzerinde yapılan tıbbi araştırmaların etik ilkelerini belirleyen önemli bir belgedir. Peki, bu denli önemli bir rehber olan Helsinki Bildirgesi ne zaman yayınlandı ve içeriği nelerdir?

Helsinki Bildirgesi'nin Doğuşu

Helsinki Bildirgesi, Dünya Tabipler Birliği (DTB) tarafından Haziran 1964'te Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de kabul edilmiştir. Bu bildirge, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda yaşanan insanlık dışı tıbbi deneylerin ardından, insan haklarını ve etik değerleri koruma amacıyla oluşturulmuştur. Bildirge, tıp araştırmalarında insan onurunu ve bütünlüğünü ön planda tutmayı amaçlar.

Bildirge'nin Temel İlkeleri

Helsinki Bildirgesi, tıbbi araştırmaların etik standartlarını belirleyen çeşitli ilkeler içerir. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Bilgilendirilmiş Onam: Araştırmaya katılan her bireyin, araştırmanın amacı, yöntemleri, olası riskleri ve faydaları hakkında tam olarak bilgilendirilmesi ve gönüllü olarak onay vermesi gereklidir.
  • Araştırmanın Değeri: Araştırmanın, bilimsel olarak sağlam bir temele dayanması ve toplum sağlığına katkıda bulunacak potansiyele sahip olması gereklidir.
  • Risk ve Fayda Dengesi: Araştırmadan elde edilecek potansiyel faydaların, katılımcılar için taşıdığı risklerden daha büyük olması gereklidir.
  • Gizlilik: Araştırmaya katılan bireylerin kişisel bilgilerinin gizliliği korunmalıdır.
  • Bağımsız Değerlendirme: Araştırma protokollerinin, bağımsız bir etik kurul tarafından onaylanması gereklidir.

Bu ilkeler, araştırmaların etik çerçevede yürütülmesini sağlamak ve katılımcıların haklarını korumak için hayati öneme sahiptir.

Güncellenmeler ve Önemi

Helsinki Bildirgesi, yayınlandığı tarihten itibaren çeşitli zamanlarda güncellenmiştir. Bu güncellemeler, bilimsel ve tıbbi gelişmelerin yanı sıra etik düşüncedeki değişimleri de yansıtmaktadır. Bildirge, günümüzde dünya genelinde tıp etiği alanında en çok atıfta bulunulan ve rehber olarak kabul edilen belgelerden biridir. Helsinki Bildirgesi, sadece araştırmacılar için değil, aynı zamanda sağlık profesyonelleri, etik kurullar ve politika yapıcılar için de önemli bir referans kaynağıdır.

Özetlemek gerekirse, Helsinki Bildirgesi, Haziran 1964'te yayınlanmış ve tıp araştırmalarında etik ilkeleri belirleyen temel bir belgedir. İnsan haklarını ve onurunu merkezine alan bu bildirge, günümüzde de geçerliliğini korumakta ve tıp etiği alanında yol gösterici olmaya devam etmektedir.