Kimler tüzük çıkarabilir (2020)?

Tüzük çıkarma yetkisi, hukukumuzda belirli kişi ve kuruluşlara tanınmış önemli bir yetkidir. Peki, 2020 yılı itibarıyla kimler bu yetkiye sahip? Bu yazımızda bu sorunun cevabını arayacak ve tüzük çıkarma yetkisinin kapsamını inceleyeceğiz.

Tüzük Çıkarma Yetkisine Sahip Kurumlar

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve ilgili kanunlar, tüzük çıkarma yetkisini sınırlı sayıda kurum ve kuruluşa vermiştir. Bu kurumlar genellikle kamu tüzel kişiliğine sahip olan ve belirli bir alanda düzenleme yapma ihtiyacı duyan kuruluşlardır. Başlıca tüzük çıkarma yetkisine sahip kurumlar şunlardır:

• Bakanlar Kurulu: Anayasa’nın 115. maddesine göre kanunların uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere, kanunlara aykırı olmamak ve Danıştay’ın incelemesinden geçirilmek şartıyla tüzükler çıkarabilir. Ancak, 2017 Anayasa değişikliği ile Bakanlar Kurulu kaldırıldığından, bu yetki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde Cumhurbaşkanına devredilmiştir.
• Diğer Kamu Kurumları: Bazı özel kanunlarla belirli kamu kurumlarına da tüzük çıkarma yetkisi verilmiş olabilir. Bu durum, ilgili kurumun özel kanununda açıkça belirtilmelidir.

Tüzük Çıkarma Yetkisinin Kapsamı ve Sınırları

Tüzük çıkarma yetkisi sınırsız bir yetki değildir. Tüzükler, kanunlara aykırı olamaz ve kanunların uygulanmasını sağlamak veya emrettiği işleri belirtmek amacıyla çıkarılır. Ayrıca, tüzüklerin yürürlüğe girmeden önce Danıştay tarafından incelenmesi zorunludur. Bu inceleme, tüzüğün hukuka uygun olup olmadığını denetlemek amacıyla yapılır. Tüzük çıkarma yetkisi, özel hukuk tüzel kişilerine (örneğin şirketler, dernekler) tanınmamıştır.

Özetle, 2020 yılı itibarıyla tüzük çıkarma yetkisi öncelikle Cumhurbaşkanına aittir. Bunun yanı sıra, belirli kamu kurumlarına da özel kanunlarla bu yetki verilebilmektedir. Tüzüklerin kanunlara aykırı olmaması ve Danıştay denetiminden geçmesi gerekliliği, bu yetkinin sınırlarını ve kapsamını belirlemektedir.