Divan-ı Hümayun yerine hangi kurum öne çıktı?

Osmanlı İmparatorluğu'nun en önemli karar alma ve yönetim organlarından biri olan Divan-ı Hümayun, yüzyıllar boyunca devletin zirvesinde yer aldı. Ancak, zamanla değişen ihtiyaçlar ve reform hareketleri, bu köklü kurumun yerini alacak yeni yapılar ortaya çıkardı. Peki, Divan-ı Hümayun'un gücünü kaybetmesine ve yerini hangi kurumların almasına yol açan süreç nasıl gelişti?

Tanzimat'ın Etkileri ve Yeni Kurumların Doğuşu

19. yüzyılda başlayan Tanzimat dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nda köklü değişikliklere yol açtı. Bu dönemde, Batı'nın etkisiyle yeni kurumlar kurulmaya başlandı. Divan-ı Hümayun'un yetkileri, yavaş yavaş bu yeni kurumlara devredildi. Özellikle Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye ve Şura-yı Devlet gibi yapılar, Divan'ın yargı ve yasama yetkilerini üstlenmeye başladı.

Nazırlıkların (Bakanlıkların) Yükselişi

Divan-ı Hümayun'un zayıflamasında bir diğer önemli faktör, modern anlamda bakanlıkların, yani nazırlıkların kurulmasıydı. Tanzimat ile birlikte, farklı alanlarda uzmanlaşmış nazırlıklar oluşturuldu. Bu nazırlıklar, kendi alanlarıyla ilgili konularda karar alma yetkisine sahip oldular. Böylece, Divan-ı Hümayun'un merkezi karar alma rolü giderek azaldı.

Sonuç

Divan-ı Hümayun'un yerini alan kurumlar, Osmanlı İmparatorluğu'nun modernleşme çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Tanzimat reformları, yeni bakanlıkların kurulması ve modern yargı sisteminin benimsenmesi, Divan-ı Hümayun'un yetkilerini önemli ölçüde azalttı ve zamanla işlevini yitirmesine neden oldu. Bu değişim, Osmanlı İmparatorluğu'nun geleneksel yönetim yapısından modern bir devlete dönüşme sürecinin önemli bir parçasıydı.