Tam kamusal mal ve hizmetler nelerdir?

Günlük hayatımızda kullandığımız birçok hizmet ve ürüne erişimimiz, farklı ekonomik modellere dayanır. Bazıları özel sektör tarafından sunulurken, bazıları da devlet tarafından sağlanır. İşte bu noktada "tam kamusal mal ve hizmetler" kavramı devreye giriyor. Peki, bu kavram tam olarak ne anlama geliyor ve hangi hizmetler bu kategoriye giriyor?

Tam Kamusal Mal ve Hizmetlerin Özellikleri

Tam kamusal mal ve hizmetler, iki temel özellikle tanımlanır: Rekabet edilemezlik ve dışlanamazlık. Rekabet edilemezlik, bir kişinin bu mal veya hizmeti kullanmasının, başka bir kişinin kullanımını azaltmaması anlamına gelir. Dışlanamazlık ise, bu mal veya hizmeti kullanmak isteyen hiç kimsenin bu kullanımdan mahrum bırakılamamasıdır.

Örneklerle Tam Kamusal Mal ve Hizmetler

Bu kavramı daha iyi anlamak için birkaç örnek verelim:

• Ulusal Savunma: Ülkenin savunulması, tüm vatandaşlar için sağlanır ve bir kişinin bu hizmetten faydalanması, başkasının faydasını azaltmaz.
• Temel Araştırma: Bilimsel araştırmalar sonucu elde edilen bilgiler, genellikle herkesin erişimine açıktır ve bir kişinin bu bilgiyi kullanması, başkasının kullanımını engellemez.
• Hava Savunma Sistemleri: Bir bölgenin hava saldırılarından korunması, o bölgedeki herkesi korur ve bu korumadan kimse dışlanamaz.
• Sokak Aydınlatması: Sokak lambalarının aydınlattığı alanda bulunan herkes, bu aydınlatmadan faydalanır ve kimse bu aydınlatmadan mahrum bırakılamaz.

Neden Devlet Tarafından Sağlanırlar?

Tam kamusal mal ve hizmetler, genellikle özel sektör tarafından yeterli düzeyde sağlanamaz. Çünkü bu hizmetlerin faydaları tüm topluma yayılır ve bu hizmetleri sağlayanlar, maliyetlerini karşılayacak kadar gelir elde edemeyebilirler. Bu nedenle, devlet bu tür mal ve hizmetleri sağlamakla yükümlüdür. Bu sayede, toplumun refahı ve güvenliği sağlanır.

Özetle, tam kamusal mal ve hizmetler, toplumun ortak ihtiyaçlarını karşılayan, rekabet edilemez ve dışlanamaz özelliklere sahip hizmetlerdir. Bu hizmetlerin devlet tarafından sağlanması, toplumun genel refahı için kritik öneme sahiptir.