İran devleti ne ile yönetiliyor?

İran, karmaşık ve çok katmanlı bir siyasi yapıya sahip bir ülkedir. Yüzeyde bir cumhuriyet gibi görünse de, dini liderlerin önemli bir rol oynadığı kendine özgü bir yönetim sistemine sahiptir. Bu yazıda, İran'ın ne ile yönetildiğini ve bu yönetim sisteminin temel unsurlarını inceleyeceğiz.

İran'ın Siyasi Sisteminin Temel Taşları

İran İslam Cumhuriyeti'nin siyasi sistemi, 1979'daki İslam Devrimi'nden sonra oluşturulan anayasaya dayanmaktadır. Bu anayasa, hem demokratik hem de teokratik unsurları bir araya getirir. Ülkenin en yüksek otoritesi, dini lider olan Rehber'dir.

Rehber'in Rolü ve Yetkileri

Rehber, İran'ın hem dini hem de siyasi lideridir. Ülkenin genel politikalarını belirler, silahlı kuvvetlerin başkomutanıdır ve yargı erki üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ayrıca, Anayasayı Koruyucular Konseyi üyelerinin bir kısmını da atar.

Cumhurbaşkanı ve Hükümet

İran'da Cumhurbaşkanı, halk tarafından seçilen ve hükümetin başı olan kişidir. Cumhurbaşkanı, iç ve dış politikaların yürütülmesinden sorumludur ve bakanları atar. Ancak, Cumhurbaşkanı'nın yetkileri, Rehber ve Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından denetlenir.

İran Parlamentosu (Meclis)

İran Parlamentosu, yani Meclis, halk tarafından seçilen milletvekillerinden oluşur. Meclis, yasaları onaylar, hükümeti denetler ve bütçeyi onaylar. Ancak, Meclis tarafından kabul edilen yasaların Anayasa'ya ve İslam hukukuna uygun olması gerekmektedir. Bu uygunluk, Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından denetlenir.

Anayasayı Koruyucular Konseyi

Bu Konsey, İran'ın siyasi sisteminde çok önemli bir role sahiptir. Üyelerinin yarısı Rehber tarafından, diğer yarısı ise Yargı Erki tarafından atanır. Konsey, Meclis tarafından kabul edilen yasaların Anayasa'ya ve İslam hukukuna uygunluğunu denetlemenin yanı sıra, Cumhurbaşkanlığı ve Parlamento seçimlerine aday olanların niteliklerini de onaylar.

Özetle, İran devleti, dini liderlerin büyük bir nüfuza sahip olduğu, karmaşık bir siyasi sistemle yönetilmektedir. Halkın seçtiği Cumhurbaşkanı ve Parlamento bulunmasına rağmen, ülkenin genel politikaları ve yasaları, Rehber ve Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından şekillendirilir.