Ordinal ve nominal ne demek?

İstatistik ve veri analizinde sıkça karşılaşılan terimlerden ikisi ordinal ve nominal ölçeklerdir. Bu ölçekler, verilerin sınıflandırılması ve analizinde önemli bir rol oynar. Peki, ordinal ve nominal ne demek, aralarındaki farklar nelerdir? Bu blog yazısında, bu soruların cevaplarını basit ve anlaşılır bir şekilde bulacaksınız.

Nominal Ölçek Nedir?

Nominal ölçek, verilerin yalnızca kategorilere ayrıldığı ve bu kategoriler arasında herhangi bir sıralama veya değer farklılığının olmadığı bir ölçektir. Başka bir deyişle, nominal veriler sadece etiket veya isimlerdir. Örneğin, cinsiyet (kadın/erkek), medeni durum (evli/bekar/boşanmış) veya favori renkler (kırmızı/mavi/yeşil) nominal ölçekle ölçülen verilerdir. Bu kategoriler arasında herhangi bir matematiksel ilişki veya sıralama bulunmaz. Sadece farklı grupları temsil ederler.

Ordinal Ölçek Nedir?

Ordinal ölçek, verilerin kategorilere ayrıldığı ve bu kategoriler arasında bir sıralama veya derecelendirme bulunduğu bir ölçektir. Ancak, bu sıralama sadece göreceli bir farklılığı ifade eder; kategoriler arasındaki mesafeler eşit olmayabilir veya anlamlı bir şekilde ölçülemez. Örneğin, eğitim seviyesi (ilkokul/ortaokul/lise/üniversite), müşteri memnuniyeti (çok memnun/memnun/nötr/memnun değil/hiç memnun değil) veya yarışmada alınan dereceler (birinci/ikinci/üçüncü) ordinal ölçekle ölçülen verilerdir. Bu örneklerde, kategoriler arasında bir sıralama olmasına rağmen, "memnun" ile "çok memnun" arasındaki fark ile "nötr" ile "memnun" arasındaki fark aynı olmayabilir.

Nominal ve Ordinal Ölçek Arasındaki Farklar

Nominal ve ordinal ölçekler arasındaki temel fark, sıralama kavramıdır. Nominal ölçekte kategoriler arasında herhangi bir sıralama bulunmazken, ordinal ölçekte kategoriler belirli bir sıraya göre düzenlenmiştir. Bu farklılık, verilerin analizinde ve yorumlanmasında önemli sonuçlar doğurur. Örneğin, nominal verilerde sadece frekans (sıklık) analizi yapılabilirken, ordinal verilerde medyan (ortanca) gibi sıralamaya dayalı istatistikler de kullanılabilir.

Özetle, nominal ölçek verileri sadece kategorilere ayırırken, ordinal ölçek bu kategorilere bir sıralama ekler. Veri analizi yaparken, kullandığınız ölçeğin türünü doğru bir şekilde belirlemek, doğru sonuçlara ulaşmanız için kritik öneme sahiptir.