Mondros Ateşkes Antlaşması'nın en ağır maddeleri kaçıncı maddelerdir?

02.03.2025 0 görüntülenme

Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu için bir dönüm noktası olmuş, imparatorluğun sonunu hazırlayan bir sürecin başlangıcı olmuştur. İtilaf Devletleri ile imzalanan bu anlaşma, Osmanlı Devleti'nin topraklarını ve bağımsızlığını büyük ölçüde kısıtlamış, ülkeyi işgale açık hale getirmiştir. Anlaşmanın tüm maddeleri önemlidir, ancak bazı maddeler diğerlerine göre daha ağır sonuçlar doğurmuştur.

7. Madde: İtilaf Devletleri'nin Güvenlik Gerekçesi

Mondros'un en kritik maddelerinden biri şüphesiz ki 7. maddeydi. Bu maddeye göre, İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıkarsa, istedikleri herhangi bir stratejik noktayı işgal edebileceklerdi. Bu madde, Osmanlı topraklarının fiili işgaline zemin hazırlayan, son derece geniş ve yoruma açık bir maddeydi. İtilaf Devletleri bu maddeyi bahane ederek ülkenin dört bir yanını işgal etmeye başlamışlardır. Bu durum, Türk halkının direnişini tetikleyen önemli bir faktör olmuştur.

24. Madde: Vilayet-i Sitte'de Karışıklık Çıkması Durumu

Bir diğer ağır madde ise 24. maddeydi. Bu madde, Doğu Anadolu'daki altı vilayette (Vilayet-i Sitte: Erzurum, Van, Harput, Sivas, Diyarbakır, Bitlis) herhangi bir karışıklık çıkması halinde İtilaf Devletleri'nin bu bölgeleri işgal etme hakkına sahip olduğunu belirtiyordu. Bu madde, bölgedeki Ermeni nüfusu bahane ederek, Doğu Anadolu'yu Osmanlı İmparatorluğu'ndan koparmayı hedefliyordu. Bu madde de Türk halkı arasında büyük bir endişe ve tepkiye yol açmıştır.

Diğer Ağır Maddeler

Elbette Mondros'un ağır sonuçlar doğuran maddeleri sadece bu ikisiyle sınırlı değildi. Anlaşma, Osmanlı ordusunun terhis edilmesini, silah ve cephanelerin İtilaf Devletleri'ne teslim edilmesini öngörüyordu. Ayrıca, tüm ulaşım ve haberleşme araçları İtilaf Devletleri'nin kontrolüne bırakılıyordu. Bu maddeler, Osmanlı Devleti'nin savunma gücünü tamamen ortadan kaldırarak, ülkeyi tam anlamıyla işgale açık hale getirmiştir.

Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu için adeta bir ölüm fermanı olmuştur. Özellikle 7. ve 24. maddeler, ülkenin işgaline ve parçalanmasına zemin hazırlayan en ağır maddeler olarak tarihe geçmiştir. Bu maddeler, Türk halkının bağımsızlık mücadelesine başlamasında önemli bir etken olmuştur.