Neolitik Çağ yerleşim yerleri nerelerdir?

Neolitik Çağ, insanlık tarihinin en önemli dönüm noktalarından biridir. Tarımın keşfi ve yerleşik hayata geçişle birlikte, insanlar artık avcı-toplayıcı yaşam tarzından sıyrılıp, kendi besinlerini üretmeye başlamışlardır. Bu değişim, ilk köylerin ve yerleşim yerlerinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Peki, Neolitik Çağ yerleşim yerleri nerelerdir ve bu yerler bize o dönemdeki yaşam hakkında neler anlatır?

Çatalhöyük: Anadolu'nun Parlayan Yıldızı

Günümüz Türkiye'sinde, Konya ilinin yakınlarında bulunan Çatalhöyük, Neolitik Çağ'ın en ünlü ve en iyi korunmuş yerleşim yerlerinden biridir. M.Ö. 7500 ile 5700 yılları arasına tarihlenen bu antik kent, yaklaşık 8000 kişiye ev sahipliği yapmıştır. Kerpiç evlerin birbirine bitişik nizamda inşa edildiği, sokakların olmadığı bu yerleşim, dönemin sosyal yaşamı ve mimarisi hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Çatalhöyük'te bulunan duvar resimleri, heykeller ve diğer buluntular, Neolitik insanının inançlarını ve ritüellerini anlamamıza yardımcı olmaktadır.

Göbeklitepe: Tarihin Sıfır Noktası

Şanlıurfa yakınlarında yer alan Göbeklitepe, Neolitik Çağ'ın en şaşırtıcı keşiflerinden biridir. M.Ö. 10.000'e kadar uzanan tarihiyle, bilinen en eski tapınak olarak kabul edilir. T şeklindeki devasa dikilitaşlar üzerine işlenmiş hayvan figürleri ve semboller, o dönemdeki insanların karmaşık inanç sistemlerine sahip olduğunu göstermektedir. Göbeklitepe, tarımın başlangıcından önce inşa edilmiş olmasıyla, Neolitik Çağ'ın yerleşik hayata geçiş sürecini yeniden değerlendirmemizi sağlamıştır.

Nevali Çori: Fırat'ın Bereketli Vadisi

Yine Şanlıurfa'da bulunan Nevali Çori, 1980'lerde keşfedilmiş ve Atatürk Barajı suları altında kalmıştır. M.Ö. 9. binyıla tarihlenen bu yerleşim, dini ritüellerin gerçekleştirildiği tapınak benzeri yapılar ve heykellerle dikkat çekmektedir. Özellikle bulunan insan boyutundaki kireçtaşı heykeli, Neolitik Çağ sanatının önemli bir örneği olarak kabul edilir. Nevali Çori, Fırat vadisinin Neolitik dönemdeki önemini ve kültürel zenginliğini ortaya koymaktadır.

Bu Neolitik Çağ yerleşim yerleri, bize o dönemin insanının yaşam tarzı, inançları, sosyal örgütlenmesi ve sanatı hakkında değerli bilgiler sunmaktadır. Her biri, insanlık tarihinin bu önemli dönemine ışık tutan paha biçilmez arkeolojik alanlardır.