PET'te görüntü nasıl oluşur?
İçindekiler
PET (Pozitron Emisyon Tomografisi), vücuttaki biyokimyasal süreçleri görüntülemek için kullanılan güçlü bir nükleer tıp görüntüleme tekniğidir. Peki, bu teknoloji sayesinde vücudumuzun içini nasıl görebiliyoruz? Bu yazıda, PET cihazlarında görüntünün nasıl oluştuğunu adım adım inceleyeceğiz.
PET Tarayıcı ve Radyofarmasötikler
PET görüntülemenin temelinde, vücuda enjekte edilen radyofarmasötik adı verilen özel maddeler yatar. Bu maddeler, kısa ömürlü radyoaktif izotoplar içerir. En yaygın kullanılan radyoaktif izotop, flor-18 (18F)'dir. 18F, glikoz molekülüne bağlanarak FDG (florodeoksiglikoz) adı verilen bir radyofarmasötik oluşturulur. FDG, hücreler tarafından glikoz gibi alınır ve metabolize edilir.
Pozitron Emisyonu ve Yok Olma (Annihilation)
Vücuda enjekte edilen radyofarmasötik, radyoaktif bozunmaya uğrar ve pozitron adı verilen bir parçacık yayar. Pozitron, elektronun anti-maddesi olarak düşünülebilir. Yayılan pozitron, vücut dokularında kısa bir mesafe katettikten sonra bir elektronla karşılaşır. Bu karşılaşma anında, yok olma (annihilation) adı verilen bir olay gerçekleşir. Yok olma sonucunda, zıt yönlerde hareket eden iki adet gama ışını (foton) ortaya çıkar.
Gama Işınlarının Tespiti ve Görüntü Oluşturma
PET tarayıcı, etrafında yer alan dedektörler sayesinde bu gama ışınlarını eş zamanlı olarak tespit eder. Dedektörler, gama ışınlarının geldiği yönü ve enerjisini belirleyebilir. Tarayıcı, binlerce yok olma olayından elde edilen verileri toplayarak, radyoaktivitenin yoğunlaştığı bölgelerin haritasını çıkarır. Bu veriler, özel bilgisayar programları tarafından işlenerek üç boyutlu (3D) görüntüler oluşturulur. Bu görüntüler, doktorların vücuttaki metabolik aktiviteleri ve potansiyel sorunlu bölgeleri (örneğin, tümörler) tespit etmesine yardımcı olur.
Özetle, PET görüntüleme, radyoaktif maddelerin yaydığı pozitronların elektronlarla yok olması sonucu oluşan gama ışınlarının tespiti ve işlenmesiyle gerçekleşir. Bu sayede, vücudumuzun içindeki biyokimyasal aktiviteler hakkında değerli bilgiler elde edebiliriz.